dr hab., prof. UAM Rafał Bernard

Stanowisko: profesor UAM,
kierownik LDiOP
Email: rbernard@amu.edu.pl
Pokój: F-1.05
Telefon: 61 829 5588
Dyżur: poniedziałki, g. 14:00-16:00

Zainteresowania naukowe

Biologia i edukacja przyrodnicza

zakres systematyczny:

Główne:

  • ważki (Odonata)

Dodatkowe:

  • nietoperze, ptaki, mięczaki, duże skorupiaki Branchiopoda (excl. Cladocera), owady, roztocze, torfowiska, rośliny.

zakres terytorialny:

  • obszar zainteresowań: Palearktyka Zachodnia i Wschodnia, Afrotropiki
  • obszary własnych badań: Polska, Litwa (7 wypraw badawczych), Łotwa (2), Estonia (1), Ukraina (2), Rosja europejska: Archangielskaja Oblast (5), Rosja azjatycka: Zachodnia Syberia, Vasyugan – największe torfowisko świata (1), Uzbekistan (1), Zambia (3).

zakres tematyczny:

fauna

  • zoogeografia, w tym filogeografia i współczesne aspekty dynamiczne (zmiany rozmieszczenia i ich przyczyny)
  • taksonomia, filogeneza
  • strategie życiowe gatunków, w tym
  • wybiórczość siedliskowa (elementy proksymalne i czynniki ostateczne),
  • wykorzystanie siedliska
  • behawior i ekologia behawioralna
  • climate winners & losers
  • koegzystencja gatunków (segregacja w czasie i przestrzeni oraz behawioralna)
  • morfologia funkcjonalna
  • często prowadzę wielopłaszczyznowe badania danego gatunku, łączące wyżej wymienione aspekty

Ochrona przyrody

  • ocena stanu zachowania siedlisk, flory i fauny, waloryzacja
  • konsekwencje zmian naturalnych, klimatycznych i antropogenicznych
  • stan zachowania gatunków, zagrożenia i ochrona, ze szczególnym uwzględnieniem metodyki oceny, waloryzacji i czynnej ochrony

edukacja przyrodnicza

  • sztuka dostrzegania i interpretacji przyrodniczej
  • twórcze podejście do edukacji
  • edukacja pozaszkolna
  • zajęcia terenowe

Monografie naukowe i rozdziały w monografiach

Atlasy rozmieszczenia, fauny

  1. Bernard R., Buczyński P., Tończyk G., Wendzonka J. 2009. Atlas rozmieszczenia ważek (Odonata) w Polsce. A distribution atlas of dragonflies (Odonata) in Poland. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań. 256 pp. [dwujęzyczny/bilingual]

    Atlas of the European dragonflies and damselflies, nr 2–24 (16 rozdziałów gatunkowych oraz 7 drobnych rozdziałów krajowych)
  2. Boudot J.-P., Rimšaitė J., Bernard R. 2015. Platycnemis pennipes (Pallas, 1771). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 85–86. KNNV Publishing, the Netherlands.
  3. Boudot J.-P., Bernard R. 2015. Coenagrion ecornutum (Selys, 1872). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 96–97. KNNV Publishing, the Netherlands.
  4. Boudot J.-P., Bernard R. 2015. Coenagrion glaciale (Selys, 1872). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 98–99. KNNV Publishing, the Netherlands.
  5. Boudot J.-P., Martin M., Bernard R. 2015. Coenagrion hastulatum (Charpentier, 1825). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 99–101. KNNV Publishing, the Netherlands.
  6. Boudot J.-P., Raab R., Bernard R. 2015. Coenagrion hylas (Trybom, 1889). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 101–103. KNNV Publishing, the Netherlands.
  7. Boudot J.-P., Bernard R. 2015. Ischnura aralensis Haritonov 1979. In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 124–125. KNNV Publishing, the Netherlands.
  8. Bernard R., Kalkman V.J. 2015. Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 139–141. KNNV Publishing, the Netherlands.
  9. Bernard R., Kalkman V.J. 2015. Aeshna crenata (Charpentier, 1840). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 152–153. KNNV Publishing, the Netherlands.
  10. Kalkman V.J., Kalniņš M., Bernard R. 2015. Aeshna viridis Eversmann, 1836. In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 167–168. KNNV Publishing, the Netherlands.
  11. Bernard, R., Kalkman V.J., Ivinskis P. 2015. Brachytron pratense (Müller, 1764). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 182–184. KNNV Publishing, the Netherlands.
  12. Boudot J.-P., Bernard R., Martin M. 2015. Epitheca bimaculata (Charpentier, 1825). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 234–235. KNNV Publishing, the Netherlands.
  13. Boudot J.-P., Bernard R., Kalniņš M. 2015. Somatochlora flavomaculata (Vander Linden, 1825). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 240–242. KNNV Publishing, the Netherlands.
  14. Boudot J.-P., Bernard R. 2015. Somatochlora graeseri Selys, 1887. In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 242–244. KNNV Publishing, the Netherlands.
  15. Boudot J.-P., Ivinskis P., Bernard R. 2015. Somatochlora metallica (Vander Linden, 1825). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 245–247. KNNV Publishing, the Netherlands.
  16. Kalkman V.J., Martin M., Bernard R. 2015. Sympetrum danae (Sulzer, 1776). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 293–294. KNNV Publishing, the Netherlands.
  17. Kalkman V.J., Kalniņš M., Bernard R. 2015. Sympetrum sanguineum (Müller, 1764). In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 306–307. KNNV Publishing, the Netherlands.
  18. Bernard R. 2015. Belarus. In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 37–38. KNNV Publishing, the Netherlands.
  19. Bernard R., Martin M. 2015. Estonia. In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 39–40. KNNV Publishing, the Netherlands.
  20. Bernard R., Kalniņš M. 2015. Latvia. In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, p. 43. KNNV Publishing, the Netherlands.
  21. Bernard R., Ivinskis P., Rimšaitė J. 2015. Lithuania. In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, p. 43. KNNV Publishing, the Netherlands.
  22. Bernard R. 2015. Poland. In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, p. 45. KNNV Publishing, the Netherlands.
  23. Bernard R., Boudot J.-P. 2015. Russian Federation except Kaliningrad. In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, pp. 46–47. KNNV Publishing, the Netherlands.
  24. Bernard R. 2015. Russian Federation, Kaliningrad province. In: Boudot J.-P., Kalkman V.J. (eds.), Atlas of the European dragonflies and damselflies, p. 47. KNNV Publishing, the Netherlands.
  25. van Tol J., Bernard R., Kalkman V., Khrokalo L., Marinov M., Pelt G.J., Skvortsov V. 2011. Fauna Europaea: Odonata. Fauna Europaea version 2.4, http://www.faunaeur.org

Czerwone Listy i Księgi

  1. Kalkman V.J., Boudot J.-P., Bernard R., Conze K.-J., De Knijf G., Dyatlova E., Ferreira S.,  Jović M., Ott J., Riservato E., Sahlén G. 2010. European Red List of dragonflies. IUCN & Publications Office of the European Union, Luxembourg.
  2. Bernard R., Wildermuth H. 2006. Nehalennia speciosa. The IUCN Red List of Threatened Species 2020: e.T60265A140025863. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T60265A140025863.en.
  3. Bernard R., Buczyński P., Łabędzki A., Tończyk G. 2002. Odonata Ważki. [w:] Głowaciński Z. (red.), Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 125–127.
    (+ Bernard R., Buczyński P., Łabędzki A., Tończyk G. 2002. Odonata Ważki. [w:] Głowaciński Z. (red.), Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce, Suplement: Alfabetyczny wykaz gatunków kręgowców i bezkręgowców według kategorii IUCN/WCU, z podaniem międzynarodowego statusu prawnego.)
  4. Bernard R. 2004. Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840), iglica mała. [w:] Głowaciński Z., Nowacki J. [red.], Polska czerwona księga zwierząt, Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków & Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego, Poznań: 54–55.
  5. Bernard R. 2004. Cordulegaster boltonii (Donovan, 1807), szklarnik leśny. [w:] Głowaciński Z., Nowacki J. [red.], Polska czerwona księga zwierząt, Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków & Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego, Poznań: 56–57.

Ochrona przyrody, monitoring

  1. Bernard R. 2012. Zalotka większa Leucorrhinia pectoralis (Charpentier, 1825). [w:] Makomaska-Juchiewicz M., Baran P. (red.), Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część druga. Biblioteka Monitoringu Środowiska, GIOŚ, Warszawa: 68–94.
  2. Bernard R., Michalczuk W. 2012. Łątka ozdobna Coenagrion ornatum (Sélys, 1850). [w:] Makomaska-Juchiewicz M., Baran P. (red.), Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część druga. Biblioteka Monitoringu Środowiska, GIOŚ, Warszawa: 38–67.
  3. Bernard R. 2010. Trzepla zielona Ophiogomphus cecilia (Geoffroy in Fourcroy, 1785). [w:] Makomaska-Juchiewicz M. (red), Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część pierwsza. Biblioteka Monitoringu Środowiska, GIOŚ, Warszawa: 32–58.
  4. Bernard R. 2004. Coenagrion ornatum (Sélys, 1850), Łątka ozdobna. [w:] Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A., Witkowski Z. [red.], Gatunki zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, tom 6.  Ministerstwo Środowiska, Warszawa: 25–29.
  5. Bernard R. 2004. Ophiogomphus cecilia (Geoffroy in Fourcroy, 1785), Trzepla zielona. [w:] Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A., Witkowski Z. [red.], Gatunki zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, tom 6. Ministerstwo Środowiska, Warszawa: 30–34.
  6. Bernard R. 2004. Leucorrhinia pectoralis (Charpentier, 1825), Zalotka większa. [w:] Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A., Witkowski Z. [red.], Gatunki zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, tom 6.  Ministerstwo Środowiska, Warszawa: 35–38.

Zoologia

  1. Bernard R., Buczyński P. 2012. Rząd: ważki – Odonata. [w:] Błaszak C. (red.), Zoologia, Tom 2, część 2 – Stawonogi tchawkodyszne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa: 131–144.

Pozostałe rozdziały w monografiach

  1. Bernard R., Jurczyszyn M. 1994. Dekady Spisu Nietoperzy (1988–1992) w Poznaniu. [W:] B. W. Wołoszyn (red.), Zimowe spisy nietoperzy w Polsce: 1988–1992. Wyniki i ocena skuteczności. Centrum Informacji Chiropterologicznej ISEZ PAN, Kraków: 41–50.
  2. Bernard R. 1994. Dekady Spisu Nietoperzy (1989–1992) na Pomorzu Zachodnim. [W:] B. W. Wołoszyn (red.), Zimowe spisy nietoperzy w Polsce: 1988–1992. Wyniki i ocena skuteczności. Centrum Informacji Chiropterologicznej ISEZ PAN, Kraków: 29–40.
Publikacje naukowe w czasopismach (w języku angielskim)
  1. Bernard R., Daraż B. 2022. Rift valley-driven species richness, composition and phenology of Odonata in central Zambia. International Dragonfly Fund-Report 171: 1–71.
  2. Jankowiak A., Gołdyn B., Rawlik M., Bernard R. 2022. An introduced pine shapes gastropod assemblages in the Central European broadleaved forest. Forest Ecology and Management 507: 119981 (1–13). https://doi.org/10.1016/j.foreco.2021.119981
  3. Wojtaszyn G., Dzięgielewska M., Ignaszak K., Rutkowski T., Bernard R., Heise G., Blohm T., Schmidt A., Oldenburg W., Ittermann L., Olejnik P., Ohlendorf B. 2021. Migration of the Greater Mouse-eared Bat (Myotis myotis) between Poland and Germany. Nyctalus (N.F.) 19(4–5): 356–365.
  4. Bernard R., Bąkowski M. 2020. New data on dragonflies (Odonata) of Mozambique, with a new country record of Phyllogomphus selysi Schouteden, 1933. African Invertebrates 61(1): 17–28. doi: 10.3897/AfrInvertebr.61.48320
  5. Bernard R., Chmiel J. 2020. Local distribution pattern of Virga pilosa (L.) Hill. (Dipsacaceae) as an effect of its life and dispersal strategy. Biodiversity: Research and Conservation 59: 15–27. doi: 10.2478/biorc-2020-0009
  6. Bernard R., Felska M., Mąkol J. 2019. Erythraeid larvae parasitizing dragonflies in Zambia—description of Leptus (Leptus) chingombensis sp. nov. with data on biology and ecology of host–parasite interactions. Systematic and Applied Acarology 24(5): 790–813. http://doi.org/10.11158/saa.24.5.6
  7. Bernard R., Jaros R., Samoląg J., Kosicki J.Z. 2019. Long-term monitoring of a winter bat assemblage revealed large fluctuations and trends in species abundance. European Journal of Ecology 5(2): 72–78. doi:10.2478/eje-2019-00019
  8. Kalkman V.J., Boudot J.-P., Bernard R., De Knijf G., Suhling F., Termaat T. 2018. Diversity and conservation of European dragonflies and damselflies (Odonata). Hydrobiologia 811: 269–282. doi: 10.1007/s10750-017-3495-6
  9. Bernard R., Daraż B., Dabert M. 2018. Redescription of Ceriagrion mourae with notes on its position in the genus Ceriagrion (Odonata: Coenagrionidae). International Journal of Odonatology 21(2): 151–163. doi: 10.1080/13887890.2018.1464524
  10. Bernard R., Daraż B. 2018. New records of dragonflies (Odonata) in Zambia. African Invertebrates 59(2): 165–193. https://doi.org/10.3897/AfrInvertebr.59.29021
  11. Bernard R., Daraż B. 2015. Cordulegaster heros and Somatochlora meridionalis in Ukraine: solving the zoogeographical puzzle at their northern range limits (Odonata: Cordulegastridae, Corduliidae). Odonatologica 44(3): 255–278.
  12. Bernard R., Samoląg J. 2014. An event of underground predation on a wintering caudate amphibian by a carabid beetle. Entomologica Fennica 25(3): 157–160. doi: 10.33338/ef.48268
  13. Jankowiak A., Bernard R. 2013. Coexistence or spatial segregation of some Vertigo species (Gastropoda: Vertiginidae) in a Carex rich fen in Central Poland? Journal of Conchology 41(3): 399–406.
  14. Gołdyn B., Bernard R., Czyż. M.J., Jankowiak A. 2012. Diversity and conservation status of large branchiopods (Crustacea) in ponds of western Poland. Limnologica 42: 264–270. doi: 10.1016/j.limno.2012.08.006
  15. Bernard R. 2012. East Palaearctic Somatochlora graeseri Selys occurs as a postglacial relict in Europe west of the Urals (Anisoptera: Corduliidae). Odonatologica 41(4): 309–325.
  16. Kalniņš M., Bernard R., Miķelsone I. 2011.Protected aquatic insects of Latvia – Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) (Odonata: Coenagrionidae). Latvijas Entomologs 50: 41–54.
  17. Bernard R., Heiser M., Hochkirch A., Schmitt T. 2011. Genetic homogeneity of the Sedgling Nehalennia speciosa (Odonata: Coenagrionidae) indicates a single Würm glacial refugium and trans-Palaearctic postglacial expansion. Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research 49(4): 292–297.
  18. Bernard R., Kosterin O.E. 2010. Biogeographical and ecological description of the Odonata of eastern Vasyugan Plain, West Siberia, Russia. Odonatologica 39(1): 1–28.
  19. Bernard R., Daraż B. 2010. Relict occurrence of East Palaearctic dragonflies in northern European Russia, with first records of Coenagrion glaciale in Europe (Odonata: Coenagrionidae). International Journal of Odonatology 13(1): 39–62, 1 plate.
  20. Bernard R., Schmitt T. 2010. Genetic poverty of an extremely specialized wetland species, Nehalennia speciosa: implications for conservation (Odonata: Coenagrionidae). Bulletin of Entomological Research 100(4): 405–413.
  21. Gołdyn B., Bernard R. 2009 (2008). Preliminary data on the distribution and phenology of Eubranchipus grubii (Dybowski, 1860) (Crustacea: Anostraca) in the Wielkopolska Region. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin, C, 63(2): 23–29.
  22. Bernard R., Buczyński P. 2006. Poland, Estonia, Lithuania, Latvia, Belarus and Ukraine. [in:] Dijkstra K.-D.B. (ed.) & Lewington R., Field guide to the dragonflies of Britain and Europe. British Wildlife Publishing, Milton on Stour: 43–45.
  23. Bernard R., Kosterin O.E. 2008. Field notes of two hunters for Nehalennia speciosa in boggy Vasyugan Plain, West Siberia. IDF-Report 12: 1–34. IDF – International Dragonfly Fund
  24. Bernard R., Ivinskis P., Daraż B. 2008. Lestes barbarus (Fabricius), a forgotten species in the fauna of Lithuania (Zygoptera: Lestidae). Notulae Odonatologicae 7(1): 1–4.
  25. Bernard R., Wildermuth H. 2005. Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) in Europe: a case of a vanishing relict (Zygoptera: Coenagrionidae). Odonatologica 34(4): 335–378.
  26. Bernard R. 2005. First record of Aeshna affinis Vander Linden, 1820 in Lithuania (Anisoptera: Aeshnidae) and corrective notes on the Lithuanian Odonata checklist. Notulae Odonatologicae 6(6): 53–55.
  27. Bernard R., Wildermuth H. 2005. Verhaltensbeobachtungen an Nehalennia speciosa in Bezug auf Raum, Zeit und Wetter (Odonata: Coenagrionidae). Libellula 24(3/4): 129–153.
  28. Sahlén G., Bernard R., Cordero Rivera A., Ketelaar R., Suhling F. 2004. Critical species of Odonata in Europe. [in:] Clausnitzer V., Jödicke R. (eds), Guardians of the watershed. Global status of dragonflies: critical species, threat and conservation. International Journal of Odonatology 7(2): 385–398. doi: 10.1080/13887890.2004.9748223
  29. Bernard R., Ivinskis P. 2004. Orthetrum brunneum (Fonscolombe, 1837), a new dragonfly species in Lithuania (Odonata: Libellulidae). Acta Zoologica Lituanica 14(3): 31–36.
  30. Bernard R. 2003. Aeshna crenata Hag., a new species for the fauna of Latvia (Anisoptera:       Aeshnidae). Notulae Odonatologicae 6(1): 8–10.
  31. Bernard R. 2002. First records of Aeshna crenata Hagen, 1856 in Lithuania with selected aspects of its biology (Odonata: Aeshnidae). Opuscula Zoologica Fluminensia 202: 1–21.
  32. Bernard R., Samoląg J. 2002. Coenagrion johanssoni (Wallengren) in Lithuania (Zygoptera: Coenagrionidae). Notulae Odonatologicae 5(10): 117–120.
  33. Bernard R., Buczyński P., Tończyk G. 2002. Present state, threats and conservation of dragonflies (Odonata) in Poland. Nature Conservation, Kraków 59: 53–71.
  34. Bernard R. 2001. The exact reproduction locality of Nehalennia speciosa near Nijmegen. NVL – Nieuwsbrief, Utrecht, 5(1): 9. NVL = Nederlandse Vereniging voor Libellenstudie
  35. Bernard R. 2000. On the occurrence of Cercion lindenii (Sélys, 1840) in Poland (Odonata: Coenagrionidae). Opuscula Zoologica Fluminensia 177: 1–11.
  36. Bernard R., Samoląg J. 2000. An interesting record of Crocothemis erythraea (Brullé) in midwestern Poland (Anisoptera: Libellulidae). Notulae Odonatologicae 5(5): 64–65.
  37. Bernard R., Gawlak A., Kepel A. 1998. The importance of village wells for hibernating bats on the example of a village in north-western Poland. Myotis 36: 25–30.
  38. Bernard R., Samoląg J. 1997. Analysis of the emergence of Aeshna affinis Vander Linden, 1823 in the vicinity of Poznań, western Poland (Odonata: Aeshnidae). Opuscula Zoologica Fluminensia 153: 1–12.
  39. Bernard R. 1997. An extremely late record of Sympetrum fonscolombei (Sél.) in Poland (Anisoptera: Libellulidae). Notulae Odonatologicae 4(10): 159–160.
  40. Bernard R., Musiał J. 1995. Observations of an abundant occurrence of Hemianax ephippiger (Burmeister, 1839) in western Poland in 1995 (Odonata: Aeshnidae). Opuscula Zoologica Fluminensia 138: 1–9.
  41. Bernard R. 1994. An unusual emergence site for Aeshna cyanea (Müll.) (Anisoptera: Aeshnidae). Notulae Odonatologicae 4(4): 66.
  42. Bernard R., Samoląg J. 1994. Aeshna affinis (Vander Linden, 1820) in Poland (Odonata: Aeshnidae). Opuscula Zoologica Fluminensia 117: 1–7.
  43. Bernard R., Gawlak A. 1994. Bats in village wells in Poland. Bat News, London 33: 5.
  44. Bernard R. 1994. New localities of the freshwater limpet Ferrissia wautieri (Mirolli, 1960) (Gastropoda: Basommatophora: Ancylidae) in Poland. Mitteilungen der Deutschen Malakozoologischen Gesellschaft 53: 19–21.
  45. Bernard R. 1993. Cercion lindenii (Selys), a new species for the fauna of Poland (Zygoptera: Coenagrionidae). Notulae Odonatologicae 4(2): 21–23.
  46. Bernard R., Głazaczow A., Samoląg J. 1991. Overwintering bat colony in Strzaliny (North-Western Poland). Acta Zoologica Cracoviensia 34(2): 453–461.
Publikacje naukowe w czasopismach (w języku polskim)
  1. Bernard R., Samoląg J. 2020. Nowe stwierdzenia nadobnika włoskiego Calliptamus italicus (Linnaeus, 1758) i konika leśnego Chorthippus vagans (Eversmann, 1848) (Orthoptera: Acrididae) w centralnej Wielkopolsce. Przegląd Przyrodniczy 31(2): 159–162.
  2. Rychła A., Buczyński P., Orzechowski R., Bernard R., Buczyńska E., Daraż B., Dobrzańska J., Gołąb M.J., Górka M., Gusta D., Jankowska B., Karasek T., Liberski J., Mikołajczuk P., Miłaczewska E., Miszta A., Tarkowski A., Tończyk G., Wendzonka J., Wolny M., Zabłocki P. 2015. Dane o ważkach (Odonata) Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego i okolic (Polska środkowo-zachodnia) zebrane podczas XII Ogólnopolskiego Sympozjum Odonatologicznego PTE (Gryżyna, 21–23.08.2015). Odonatrix 11(2): 45–58.
  3. Bernard R., Buczyński P., Tończyk G. 2013. Atlas rozmieszczenia ważek (Odonata) w Polsce – korekta. Odonatrix 9(1): 31–32.
  4. Bernard R., Tończyk G. 2011. Wyspowe występowanie żagnicy torfowcowej Aeshna subarctica Walker, 1908 na Nizinach Środkowopolskich i Sasko-Łużyckich. Odonatrix 7(1): 1–13.
  5. Buczyński P., Bernard R., Pietrzak L. 2009. Ważki (Odonata) wybranych zbiorników torfowiskowych w okolicy Złocieńca (Polska północno-zachodnia). Chrońmy Przyrodę Ojczystą 65(5): 353–364.
  6. Bernard R., Daraż B. 2008. Stan i siedlisko peryferyjnej, izolowanej populacji iglicy małej Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) w południowo-wschodniej Polsce (Odonata: Coenagrionidae). Odonatrix 4(1): 12–19.
  7. Wojtaszyn G., Bernard R., Jaros R., Samoląg J. 2008. Zimowe stanowiska nocka Bechsteina Myotis bechsteinii (Kuhl, 1817) na północnej granicy zasięgu. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 64(3): 87–91.
  8. Bernard R., Buczyński P. 2008. Stan zachowania i wybiórczość siedliskowa iglicy małej Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) w Polsce. Odonatrix 4(2): 43–60.
  9. Bernard R. 2006. Nowe stanowisko Somatochlora arctica (Zetterstedt, 1840) (Odonata: Corduliidae) w zachodniej Polsce. Wiadomości entomologiczne 25(1): 55–56.
  10. Bernard R. 2002. Zalotny lot zalotki. [w:] Wśród zwierząt i roślin. Kronika miasta Poznania 2002(3): 101–108.
  11. Bernard R., Samoląg J. 2002. Dekady Spisu Nietoperzy 1993–1999 w Strzalinach (północno-zachodnia Polska). Nietoperze 3(1): 17–25.
  12. Bernard R., Samoląg J. 2002. Przyczynek do znajomości długości życia nietoperzy w Polsce. Nietoperze 3(2): 290–293.
  13. Bernard R. 2000. Stan wiedzy o występowaniu i biologii Cordulegaster boltonii (Donovan, 1807) w Polsce (Odonata: Cordulegastridae). Rocznik Naukowy Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, Poznań 4: 55–87.
  14. Bernard R. 1998. Stan wiedzy o rozmieszczeniu i ekologii Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) (Odonata: Coenagrionidae) w Polsce. Rocznik Naukowy Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, Poznań 2: 67–93.
  15. Bernard R. 1996. Ważki (Odonata) rezerwatu „Meteoryt Morasko” w Poznaniu. Rocznik     Naukowy Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, Poznań 1: 157–166.
  16. Bernard R. 1995. Wstępne dane o rozmieszczeniu i ekologii Cercion lindenii (Selys, 1840) Odonata, Coenagrionidae) w Polsce. Wiadomości entomologiczne 14(1): 11–19.
  17. Bernard R., Bugajna B., Dzięciołowski R., Jurczyszyn M., Kałuża T. 1995. Zimowy spis nietoperzy w Poznaniu w 1994 roku. Przegląd Przyrodniczy 6(2): 85–86.
  18. Bernard R. 1995. Zimowy spis nietoperzy na Pomorzu Zachodnim w 1994 roku. Przegląd Przyrodniczy 6(2): 87–90.  
  19. Bernard R., Łabędzki A. 1993. Występowanie Sympetrum pedemontanum (Allioni, 1766) Odonata, Libellulidae) na niżu polskim. Wiadomości entomologiczne 12(3): 163–171.
  20. Bernard R. 1992. Nowe stanowiska niektórych rzadkich gatunków ważek (Odonata) w Polsce. Wiadomości entomologiczne 11(1): 59.
  21. Bernard R. 1992. Stanowisko nocka dużego Myotis myotis w Kołobrzegu. Wszechświat 93(2): 53.
  22. Bernard R. 1992. Nowe zimowiska nietoperzy na Pobrzeżu Bałtyku. Wszechświat 93(5): 138.
  23. Bernard R., Samoląg J. 1991. Nowe stanowisko nocka Bechsteina, Myotis bechsteini (Kuhl, 1818) w północno-zachodniej Polsce. Lubuski Przegląd Przyrodniczy 2(1): 47–49.
  24. Bernard R.,  Jurczyszyn M., Urbańczyk Z. 1990. Zimowy spis nietoperzy w Polsce Zachodniej w roku 1990. Lubuski Przegląd Przyrodniczy 1(4): 3–7.
  25. Bernard R., Samoląg J. 1990. Kolonia zimowa nietoperzy w Strzalinach. Wszechświat 91(1–3): 44.
  26. Bernard R. 1990. Notatki do rozmieszczenia nietoperzy w północno-zachodniej Polsce.    Wszechświat 91(9): 179.
  27. Bernard R. 1990. Nowe dane o występowaniu mopka w Polsce. Wszechświat 91(12): 259.
Inne publikacje

Książki i rozdziały biograficzne, wspomnienia

  1. Bernard R., Musiał J., Błoszyk J. 2010. Profesor Jarosław Urbański. Kontekst, Poznań. 96 pp.
  2. Bernard R., Musiał J., Błoszyk J. 2010. Wstęp i dobór tekstów [w:] Urbański J., Mięczaki Pienin. Klasycy Nauki Poznańskiej 45, PTPN, Poznań: 9–51. [Wstęp obejmuje dwa rozdziały: Profesor Jarosław Urbański – przyrodnik, naukowiec, nauczyciel, człowiek [oraz] Bibliografia prac Profesora Jarosława Urbańskiego].
  3. Bernard R., Buczyński P., Tończyk G. 2006. Dr Stefan Mielewczyk (1933–2005). Wiadomości Entomologiczne 25(1): 43-54.
  4. Bernard R., Buczyński P., Tończyk G. 2006. Dr Stefan Mielewczyk (4 II 1933–12 VIII 2005). Odonatrix 2(1): 2–8.
  5. Bernard R. 2001. Urbański Jarosław. [w:] Bunalski M., Lipa J.J., Nowacki J. (red.), Almanach entomologów polskich XX wieku. Wiadomości entomologiczne 20 (Suplement): 210.
  6. Bernard R. 2001. Bernard Rafał (autobiogram). [w:] Bunalski M., Lipa J.J., Nowacki J. (red.), Almanach entomologów polskich XX wieku. Wiadomości entomologiczne 20 (Suplement): 28.

Sprawozdania

  • Pieronkiewicz M., Piłacińska M., Jamróg P., Bernard R. 2008. Archangielsk 2007. Życie Uniwersyteckie, Poznań 2008(1): 18–19.
  • Bernard R., Kosterin O.E. 2007. Odonatologiczne impresje z Równiny Wasjuganu, zachodnia Syberia. Odonatrix, Lublin 3(2): 50–58.
  • Bernard R. 2006. IV Międzynarodowe Sympozjum Odonatologiczne Worldwide Dragonfly Association, Pontevedra (Hiszpania), 26–30 lipca 2005 – sprawozdanie. Odonatrix 2(1): 21–22.
  • Bernard R. 1996. Remarks on the odonatological situation and activities in Poland. Selysia    24(1): 5–6. (informacyjny w międzynarodowym biuletynie odonatologicznym)
  • Bernard R. 1996. XIII Międzynarodowe Sympozjum Odonatologiczne, Essen, Niemcy, 20–25 sierpnia 1995. Wiadomości entomologiczne 15(1): 63–64. (sprawozdanie)
  • Bernard R. 1993. XII Międzynarodowe Sympozjum Odonatologii, Osaka (Japonia), 1–11 VIII 1993. Wiadomości entomologiczne 12(4): 308–309. (sprawozdanie)

Omówienia, recenzje

  1. Bernard R. 2005. Szwajcarska precyzja. Odonatrix 1(2): 36–37. [recenzja: Wildermuth, H., Y. Gonseth & A. Maibach (Hrsg.), 2005. Odonata – Die Libellen der Schweiz. Fauna Helvetica 12, CSCF/SEG, Neuchâtel, 440 ss].
  2. Bernard R. 2005. Ważki w poradnikach ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – historia zmagań. Odonatrix 1(2): 30–33.
  3. Bernard R. 2005. Strefy ochronne dla iglicy małej Nehalennia speciosa – wizja, prawo i     problemy. Odonatrix 1(2): 21­–24.

Popularnonaukowe

  • Bernard R. 2000. Intymne życie ważek, część III. Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody     „Salamandra”, Biuletyn, Poznań 2000(2): 20–24. (popularnonaukowy)
  • Bernard R. 2000. Intymne życie ważek – część II. Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody     „Salamandra”, Biuletyn, Poznań 2000(1): 36–38. (popularnonaukowy)
  • Bernard R. 1999. Intymne życie ważek – część I. Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody     „Salamandra”, Biuletyn, Poznań 1999(2): 26–27.  (popularnonaukowy)
  • Bernard R. 1995. Fascynujący świat ważek. Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody     „Salamandra”, Biuletyn, Poznań 1995(1): 8-9. (popularnonaukowy)
Streszczenia referatów/posterów w języku angielskim przedstawionych na międzynarodowych sympozjach naukowych
  1. Mąkol J., Felska M., Bernard R. 2018. Leptus (Trombidiformes: Erythraeidae) larvae parasitizing Odonata – a case study of terrestrial parasitengones associated with dragonflies in Zambia. XV International Congress of Acarology, Antalya, Turkey, September 2–8, 2018, Abstract Book: 230.
  2. Bernard R., Daraż B. 2010. Relict occurrence of East Palaearctic Odonata in northern European Russia. [in:] Weihrauch F., Frobel K. (eds), 29. Jahrestagung der Gesellschaft deutschsprachiger Odonatologen (GdO e.V.) 19. bis 21. März 2010 in Rothenburg ob der Tauber, Bund Naturschutz in Bayern e.V.: 49.
  3. Kalkman V.J., Boudot J.-P., Bernard R., Conze K.-J., De Knijf G., Dyatlova E., Ferreira S.,  Jović M., Ott J., Riservato E., Sahlén G. 2010. European Red List of dragonflies. [in:] Weihrauch F., Frobel K. (eds), 29. Jahrestagung der Gesellschaft deutschsprachiger Odonatologen (GdO e.V.) 19. bis 21. März 2010 in Rothenburg ob der Tauber, Bund Naturschutz in Bayern e.V.: 45.
  4. Bernard R., Buczyński P., Tończyk G., Wendzonka J. 2010. Verbreitungsatlas der Libellen in Polen: Ergebnisse des Projektes. [in:] Weihrauch F., Frobel K. (eds), 29. Jahrestagung der Gesellschaft deutschsprachiger Odonatologen (GdO e.V.) 19. bis 21. März 2010 in Rothenburg ob der Tauber, Bund Naturschutz in Bayern e.V.: 18–19.
  5. Bernard R., Buczyński P., Tończyk G. 2007. Atlas der Verbreitung der Libellen in Polen. 26. Jahrestagung Gesellschaft deutschsprachiger Odonatologen (GdO e.V.), 09.–11. März 2007, Dresden: 13–14.
  6. Bernard R., Schmitt T. 2007. Ecological and genetic potential of Nehalennia speciosa (Charpentier) and its implications for conservation (Zygoptera: Coenagrionidae). 26. Jahrestagung Gesellschaft deutschsprachiger Odonatologen (GdO e.V.), 09.–11. März 2007, Dresden: 10–11.
  7. Bernard R. 1997. An analysis of pulsating occurrence of some allochthonous species of     Anisoptera in the northern part of central Europe. XIV. International Symposium of Odonatology, Maribor, Slovenia, July 12–23, 1997, Abstracts of papers and posters: 6.
  8. Bernard R., Gawlak A., Kepel A. 1996. The importance of village wells for hibernating bats by the example of a village in north-western Poland. VIIth European Bat Research Symposium, 12–16 August 1996, Veldhoven, The Netherlands, Abstracts: 6.
  9. Bernard R. 1995. Coexistence of Cercion lindenii (Selys, 1840) (Zygoptera: Coenagrionidae) with some species of Coenagrionidae and Platycnemididae on lakes in the Wielkopolska region, North-Western Poland. [in:] Schmidt E., Rudolph R., Fey J., Kaminski J. (eds), XIII International Symposium on Odonatology, Essen, Germany, 20–25.08.1995, Abstract booklet: 14.
  10. Bernard R. 1993. Analysis of species composition and distribution of dragonflies in Poland: selected Mediterranean species. The Twelfth International Symposium of Odonatology, Osaka, Japan, August 1–11, 1993, Abstracts of papers: 3.

Streszczenia referatów/posterów przedstawionych na krajowych sympozjach naukowych

  1. Jankowiak A., Bernard R., Gołdyn B. 2016. Zróżnicowanie struktury leśnych zgrupowań ślimaków jako efekt uwarunkowań naturalnych i antropogenicznych na przykładzie grądów w Wielkopolsce. XXXII Seminarium Malakologiczne, Spała, 13–15 października 2016,  „Problemy współczesnej malakologii”, abstrakty: 26.
  2. Bernard R., Buczyński P. 2013. Ochrona i monitoring ważek (Odonata) w ramach projektu Natura 2000 w Polsce. XLIX Zjazd Polskiego Towarzystwa Entomologicznego oraz VII Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu „Ochrona owadów w Polsce”, Puszczykowo, 12–15 września 2013, Streszczenia referatów: 13–14.
  3. Bernard R., Buczyński P., Tończyk G. 2006. Ważki jako przedmiot ochrony i kryterium waloryzacji w Polsce: stan bieżący. IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa Ochrona owadów w Polsce – „Badania entomologiczne a obecna sytuacja prawna i organizacyjna ochrony przyrody”, Zwierzyniec, 3–5 lipca 2006. Materiały konferencyjne: 21–22.
  4. Bernard R. 2004. Mity i rzeczywistość – ocena stanu krajowej populacji wybranych gatunków ważek (Odonata), chronionych lub uznawanych za rzadkie w Polsce na tle sytuacji w Europie. [w:] Badania ważek, chrząszczy i chruścików na obszarach chronionych, II Krajowe Sympozjum Odonatologiczne, XXIX Sympozjum Sekcji Koleopterologicznej PTE, III Seminarium Trichopterologiczne, Urszulin, 21–23.05.2004, streszczenia referatów, komunikatów i posterów: 6–7.
  5. Bernard R., Buczyński P. & Tończyk G. 2002. Stan, zagrożenia i ochrona odonatofauny Polski. Konferencja Naukowa „Ochrona owadów w Polsce – Ekologiczne i gospodarcze konsekwencje wymierania i ekspansji gatunków”, Olsztyn, 21–23 września 2002, Streszczenia referatów: 8–9.
  6. Bernard R. 2001. Badania biologii i rozmieszczenia ważek (Odonata) prowadzone w Zakładzie Zoologii Ogólnej UAM w Poznaniu. 44 Zjazd Polskiego Towarzystwa Entomologicznego, Spała, 14–16 września 2001, Materiały zjazdowe: 20–21.
  7. Bernard R. 1998. Zmiany w wiedzy o odonatofaunie Polski jako rezultat badań prowadzonych w latach 1990–1997. I Krajowe Seminarium Odonatologiczne, Bromierzyk (Kampinoski Park Narodowy), 17–19 kwietnia 1998, Materiały zjazdowe: 4–6.
  8. Bernard R., Gawlak A., Kepel A. 1995. Wstępne dane o zimowaniu nietoperzy w studniach na przykładzie jednej wielkopolskiej wsi. Biuletyn Centrum Informacji Chiropterologicznej ISEZ PAN, Kraków, 18/19: 14–15. (IX Ogólnopolska Konferencja Chiropterologiczna, Kraków, 25–26 listopada 1995, Streszczenia referatów).
  9. Bernard R. 1994. Dekada Spisu Nietoperzy 1994: Pomorze Zachodnie i Poznań. Biuletyn     Centrum Informacji Chiropterologicznej ISEZ PAN, Kraków, 16/17: 23–24. (VIII Ogólnopolska Konferencja Chiropterologiczna, Toruń, 15–16 października 1994, Streszczenia referatów).

O sobie…

Przyrodnik-pasjonat, terenowiec (liczne ekspedycje badawcze: Europa, Azja, Afryka tropikalna). Uwielbiam odkrywanie, ale nie przeszkadza mi to ciągle zachwycać się tym samym. Na badane gatunki i stanowiska patrzę pod względem przyrodniczym szeroko, całościowo, staram się je „zrozumieć”, Cenię sobie dogłębne, staranne ujęcia, uważność i wytrwałość.

CV
  • Od października 2014 do chwili obecnej kierownik Wydziałowej Pracowni (obecnie Laboratorium) Dydaktyki i Ochrony Przyrody
  • 2013 habilitacja: „Reliktowe występowanie wschodniopalearktycznej odonatofauny refugialnej w Europie jako efekt postglacjalnych procesów zoogeograficznych i strategii życiowych gatunków”
  • 1999 praca doktorska: „Występowanie i wybrane aspekty biologii Cercion lindenii (Selys, 1840) (Odonata: Coenagrionidae) w Polsce” wykonanej pod kierunkiem Prof. dr hab. Kazimierza Stępczaka
  • od 1.10.1991 do 2014 zatrudniony w Zakładzie Zoologii Ogólnej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu
  • 1986-1991 Studia na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, praca magisterska: „Awifauna okolic Drezdenka (woj. gorzowskie)” wykonana w Zakładzie Biologii i Ekologii Ptaków pod kierunkiem Prof. dr hab. Jana Bednorza
  • 1982-1986 Liceum nr 1 im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu